Methodiek

Voor het onderzoek dat is gedaan over het DNA van de Berkel is de methode ‘Het landschaps DNA’ gebruikt. Daarbij is de drieledige benadering van ruimtelijk, temporeel en semantiek leidend. Deze thema’s komen in de onderstaande drie analyses aan bod:

Landschapsecologie: Betekenis van ruimtelijke elementen (ruimtelijk)
Landschapsbiografie: Betekenis van perioden en ontwikkelingen (temporeel)
Stamboom van het landschap: Ontwikkeling van ruimtelijke elementen (semantiek)

Onderzoeksmethode in de websitestructuur

De drieledige benadering van deze analyse is in de structuur van de website zo helder mogelijk weergegeven. De verticale structuur van de website (homepagina, naar beneden scrollen) wordt gebruikt voor de landschapsecologie, de ruimtelijke duiding van het gebied. De horizontale structuur (menubalk) wordt gebruikt voor de temporele benadering, op basis van verschillende thema’s (van links naar rechts, landbouw, waterbeheer en nijverheid en recreatie). Tot slot komt in de verticale structuur de semantische benadering aanbod, de stamboom, als conclusie van de ecologie en biografie.

1. Landschapsecologie

In de landschapsecologie worden de betekenis van de ruimtelijke elementen in het landschap beschreven. Dit wordt gedaan aan de hand van 9 thema’s. Deze thema’s zijn gekozen op basis van relevantie voor het gebied De Berkel.

Landschapsecologie	Eindproducten	Werkwijze
Klimaat	Beschrijving van klimatologische ontwikkeling en situatie in het gebied met grafieken. Maatschappelijke analyses over verdroging en extreme neerslag	Verzamelen van literatuuronderzoek over klimaatontwikkeling, en maatschappelijke thema’s die gekoppeld zijn aan klimatologische ontwikkelingen zoals verdroging en extreme neerslag. Bronnen zijn het KNMI en de klimaatatlas.
Bodem	Beschrijving van geologische formaties aan de hand van doorsneden. Bodemkaart met beschrijving van verschillende bodemsoorten	Vanuit gis worden bodemkaarten gemaakt door middel van de bodemkaart van Nederland 1:50.000 uit 2018. Op basis van literatuuronderzoek worden bevindingen in de kaart beschreven en verklaart. Via dinoloket word de doorsnede gemaakt met de geologische formaties
Geomorfologie	Geomorfologische kaart met beschrijving van verschillende ontstaansgeschiedenissen, reeks van paleografische kaarten om het recente ontstaan in beeld te laten zien	Vanuit gis worden kaarten gemaakt van de geomorfologische kaart 2019 en Paleogeografische kaart voor het gebied. Op basis van literatuuronderzoek bij bijvoorbeeld de WUR worden bevindingen in de kaart beschreven en verklaart.
Water	Omschrijvende systeem analyse van de Berkel met gis kaart van het watersysteem.	Met openbare gis data van het waterschap Rijn en IJssel word de Watersysteemkaart gemaakt van de Berkel . Door literatuurstudie word het systeem verder beschreven.
Landgebruik	Kaart met verschillend landgebruik, beschrijving van de verschillende soorten landgebruik	Vanuit gis wordt een kaart gemaakt waarin de verschillende soorten landgebruik staan, de legenda wordt vervolgens beschreven in tekst en beeld.
Flora en fauna	Beschrijving van verschillende soorten flora en fauna per deelgebied	Met behulp van Symbiosys, waarnemingen.nl en literatuuronderzoek wordt gereconstrueerd welke flora en fauna in het gebied aanwezig was, welke flora en fauna er nu aanwezig is en wat de potentiele natuurlijke vegetatie is.
Cultuurhistorie	Beschrijving van bewoningsgeschiedenis met tijdlijn, beschrijven van historisch bouwkundige elementen in het landschap en beschrijving van toponiemen	Vanuit literatuuronderzoek en kaartstudies zijn conclusies getrokken over de bewoningsgeschiedenis. Door middel van literatuuronderzoek is informatie verzameld over toponiemen en historische bouwkunde.
Landschapstructuur	Landschapstructuurkaart	Het resultaat van alle thema’s wordt samengebracht tot een landschapsstructuurkaart. Op basis van bevindingen uit bovenstaande thema’s worden onderscheid gemaakt in 3 deelgebieden.
boven en ondergrond	Landschapsdoorsnede	Vanuit dinoloket wordt een formatiedoorsnede opgevraagd, de doorsnede wordt vergeleken met de topografische kaart om zo de samenhang tussen boven en ondergrond te onderzoeken

2. Landschapsbiografie

De landschapsbiografie is de temporele benadering van de ‘Landschap DNA analyse’. Op basis van verschillende, voor het gebied kenmerkende thema’s, wordt de factor tijd geanalyseerd. Resultaten zijn het benoemen van verschillende kantelmomenten en tijdlijnen.

Landschapsbiografie	Eindproducten	Werkwijze
Landbouw	Beschrijving van kantelmomenten en belangrijke periodes in de landbouw met tijdlijn	Literatuuronderzoek wordt gedaan over landbouw in relatie tot de Berkel
Waterbeheer	Beschrijving van kantelmomenten en belangrijke periodes in het waterbeheer met tijdlijn	Literatuuronderzoek wordt gedaan over waterbeheer in relatie tot de Berkel, waterschap wordt hiervoor benaderd.
Nijverheid en recreatie	Beschrijving van kantelmomenten en belangrijke periodes in de nijverheid en recreatie met tijdlijn	Literatuuronderzoek wordt gedaan over nijverheid en recreatie in relatie tot de Berkel

3. Stamboom van het landschap

In de laatste analyse stap worden de resultaten van de landschapsecologie en de landschapsbiografie samengevoegd tot de stamboom van het landschap. Van de ruimtelijke elementen wordt benoemd via welke tijdspad ze zijn ontstaan (semantiek). De analyse resulteert in een samenvattende tijdlijn waarin kantelmomenten zijn beschreven en verschillende stamboomschema’s waar de ontwikkeling van de verschijningsvormen in het landschap zichtbaar worden.

Stamboom van het landschap	Eindproducten	Werkwijze
Kantelmomenten en tijdlijn	Totale tijdlijn van 3 verschillende thema’s vanuit de landschapsbiografie. Verklaring van 4 kantelmomenten voortkomend uit de tijdlijn.	Samenbrengen van de verschillende tijnlijnen tot een overzicht, kantelmomenten tekenen in de tijdlijnen en verklaren doormiddel van informatie uit de landschapsecologie en landschapsbiografie.
Stamboom	4 verschillende stamboomschema’s die de ontwikkeling van de verschillende verschijningsvormen laat zien in de tijd. Verklaring van deze ontwikkelingen	Reconstrueren van verschillende verschijningsvormen van het landschap doormiddel van informatie uit de landschapsecologie en landschapsbiografie.